Tìm hiểu về mô hình G2C (Government to Citizen)

Trong thời đại số hóa, mô hình G2C (Government-to-Citizen) đang trở thành cầu nối mạnh mẽ giữa chính phủ và người dân. Không chỉ dừng lại ở việc cung cấp dịch vụ công mà còn chuyển sang một cấp độ mới minh bạch và tương tác hiệu quả hơn.

Làm thế nào chính phủ có thể kết nối và phục vụ hàng triệu công dân một cách hiệu quả chỉ với vài cú click chuột?

Và mô hình G2C thực sự là gì? Tại sao mô hình này lại đóng vai trò kết nối giữa chính phủ và công dân trong kỷ nguyên số? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết này. Đọc ngay!

1. Mô hình G2C là gì?

G2C (viết tắt của Government-to-Citizen) là mô hình kết nối thông tin giữa chính phủ và công dân hoặc các cá nhân riêng lẻ thông qua những nền tảng số nhằm cung cấp các dịch vụ công trực tuyến. Mô hình G2C thường được triển khai thông qua Công nghệ thông tin và Truyền thông (ITC)

Ví dụ trong thực tiễn Việt Nam:

Cổng Dịch vụ công Quốc gia (https://dichvucong.gov.vn): Nơi người dân có thể tra cứu, thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến như đăng ký kinh doanh, xin giấy phép xây dựng, nộp phạt vi phạm giao thông.

Ứng dụng VNeID: Cho phép công dân sử dụng định danh điện tử để thực hiện các thủ tục hành chính, giảm bớt việc sử dụng giấy tờ.

Là một trong 4 mô hình của Chính phủ điện tử, G2C được hiểu là khả năng cung cấp dịch vụ, giao dịch của chính phủ trực tiếp đến người dân.

Mô hình G2C cho phép công dân được thông báo, tiếp cận và cập nhật nhiều hơn những thông tin quan trọng về luật, quy định, chính sách và dịch vụ của chính phủ. Thông qua nền tảng chính phủ điện tử, hàng loạt tiện ích được cung cấp nhằm đáp ứng mọi nhu cầu từ biểu mẫu, thông tin chính sách công, cơ hội việc làm và kinh doanh, đến các thủ tục như nộp thuế, đăng ký hoặc gia hạn giấy phép. Không chỉ dừng lại ở đó, người dân còn có thể tra cứu thông tin bầu cử, thanh toán các khoản phí hoặc gửi ý kiến phản hồi trực tiếp tới các cơ quan và quan chức chính phủ, tạo nên một mối quan hệ minh bạch và hiệu quả hơn bao giờ hết.

2. Các đặc điểm nổi bật của G2C tại Việt Nam

2.1. Cung cấp dịch vụ công trực tuyến

Dịch vụ công trực tuyến được chia làm 4 cấp độ, mỗi mức độ bao gồm các dịch vụ cung cấp khác nhau có sự mở rộng và nâng cấp cao hơn.

Cấp 1: Bảo đảm cung cấp đầy đủ các thông tin về thủ tục hành chính và các văn bản có liên quan quy định về thủ tục hành chính đó. 

Cấp 2: Cho phép người dân tải về các mẫu văn bản và khai báo để hoàn thiện hồ sơ theo yêu cầu.

Cấp 3: Cho phép người dân điền và gửi trực tuyến các mẫu văn bản đến cơ quan, tổ chức cung cấp dịch vụ. Các giao dịch trong quá trình xử lý hồ sơ và cung cấp dịch vụ được thực hiện trên môi trường mạng. 

Cấp 4: Cung cấp toàn bộ quy trình trực tuyến, bao gồm nộp hồ sơ, thanh toán và nhận kết quả.

Theo báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông, đến năm 2024, tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 tại Việt Nam đã đạt 98%, giúp tiết kiệm chi phí và thời gian cho người dân và doanh nghiệp.

2.2. Hệ thống phản ánh và kiến nghị trực tuyến

Cổng Dịch vụ công Quốc gia: Mở chuyên mục “Phản ánh kiến nghị” để người dân đóng góp ý kiến về các thủ tục hành chính.

Ứng dụng My Portal ở Đà Nẵng: Giúp người dân phản ánh các vấn đề về đô thị, giao thông, môi trường và nhận được phản hồi từ chính quyền chỉ trong vòng 48 giờ.

Ứng dụng iHanoi tính đến cuối tháng 8/2024, chỉ sau hai tháng đưa vào vận hành, ứng dụng iHanoi đã tiếp nhận 5.700 phản ánh, kiến nghị; trong đó, đã xử lý 3.940 phản ánh, kiến nghị, đạt hơn 70%. Tính thiết thực của ứng dụng này thể hiện rõ khi tiếp nhận hàng loạt phản ánh, kiến nghị của người dân Thủ đô liên quan đến tình trạng ngập úng tại một số khu dân cư, tuyến phố sau cơn bão số 3 vừa qua. Hình ảnh những cây xanh bị gãy đổ, ảnh hưởng tới giao thông cũng được người dân chụp ảnh, quay video gửi các đơn vị chức năng để xử lý sớm.

2.3. Tích hợp định danh điện tử

Việc áp dụng định danh điện tử (e-ID) thông qua ứng dụng VNeID đã giúp người dân thực hiện nhiều thủ tục hành chính như khai sinh, bảo hiểm xã hội mà không cần đến cơ quan công quyền.

2.4 Khả năng tương tác và phục vụ công dân 24/7

Mô hình G2C cho phép công dân tiếp cận các dịch vụ công 24/7 mà không bị giới hạn bởi thời gian làm việc hành chính. Việc triển khai các cổng dịch vụ trực tuyến như Cổng Dịch vụ Công Quốc gia hay các ứng dụng di động giúp công dân dễ dàng truy cập, thực hiện thủ tục hành chính mọi lúc, mọi nơi.

3. Vai trò của G2C trong thời kỳ số hóa

3.1. Thúc đẩy minh bạch và công bằng

Tất cả thông tin về các thủ tục hành chính, từ quy trình đến phí dịch vụ, đều được công khai trên các nền tảng trực tuyến. Điều này giúp giảm thiểu tình trạng tham nhũng và quan liêu.

Đặc biệt, người dân ở vùng sâu vùng xa cũng có thể tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến, giảm sự chênh lệch giữa các khu vực, vùng miền khác nhau.

3.2. Tiết kiệm thời gian và chi phí

Theo tính toán của Bộ Tài chính, việc triển khai các dịch vụ công trực tuyến giúp tiết kiệm hơn 4.200 tỷ đồng mỗi năm từ việc giảm chi phí in ấn và di chuyển.

3.3. Nâng cao sự hài lòng của người dân

Báo cáo của Liên Hợp Quốc về Chính phủ Điện tử năm 2022 cho thấy, Việt Nam xếp hạng 86/193 quốc gia, tăng 2 bậc so với năm 2020, nhờ vào sự cải tiến trong mô hình G2C.

4. Thách thức khi triển khai mô hình G2C tại Việt Nam

Hạ tầng công nghệ còn hạn chế

Dù internet đã phủ sóng 100% các xã, nhưng chất lượng đường truyền ở vùng sâu vùng xa vẫn còn yếu, ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng.

Tâm lý người dân chưa quen với công nghệ

Theo khảo sát của Bộ Nội vụ, khoảng 45% người dân lớn tuổi gặp khó khăn trong việc sử dụng các nền tảng số.

An ninh mạng và bảo mật dữ liệu

Tình trạng tấn công mạng vào các hệ thống chính phủ, như sự cố rò rỉ dữ liệu của một số cổng dịch vụ công vào năm 2023, đặt ra yêu cầu cao hơn về bảo mật.

5. Giải pháp cải thiện mô hình G2C tại Việt Nam

Nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin

Chính phủ cần đầu tư vào hạ tầng internet tốc độ cao, đặc biệt tại các khu vực nông thôn và vùng sâu vùng xa.

Đào tạo và nâng cao kỹ năng số cho người dân

Tổ chức các khóa học miễn phí về kỹ năng sử dụng dịch vụ công trực tuyến cho người dân.

Triển khai chương trình hỗ trợ người cao tuổi tiếp cận công nghệ, như chương trình "Lớp học số" tại TP. Hồ Chí Minh.

Tăng cường an ninh mạng

Áp dụng các công nghệ bảo mật tiên tiến như Blockchain để bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Thành lập đội phản ứng nhanh về an ninh mạng để đối phó với các tình huống khẩn cấp.

6. So sánh G2C tại Việt Nam và quốc tế

Điểm mạnh của Việt Nam

Tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 cao.

Tích hợp thành công định danh điện tử qua VNeID.

Điểm cần cải thiện

Hạ tầng kỹ thuật so với các nước tiên tiến như Singapore, Hàn Quốc.

Tỷ lệ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến ở Việt Nam chỉ đạt khoảng 30%, trong khi tại Estonia là 99%.

7. Tương lai của G2C tại Việt Nam

Định hướng phát triển chính phủ số

Tới năm 2030, mục tiêu của Chính phủ Việt Nam là 100% dịch vụ công được cung cấp trực tuyến và tích hợp qua một nền tảng duy nhất.

Tăng cường ứng dụng AI và Big Data

AI có thể được sử dụng để tự động trả lời các câu hỏi từ công dân hoặc dự đoán nhu cầu của người dân.

Phát triển nền tảng mở (Open Government)

Chính phủ Việt Nam đang thử nghiệm chia sẻ dữ liệu mở giữa các cơ quan, giúp cải thiện hiệu quả quản lý và phục vụ người dân.

Kết luận

Mô hình G2C không chỉ là cầu nối giữa chính phủ và công dân mà còn là động lực thúc đẩy sự phát triển bền vững của xã hội. Tại Việt Nam, dù còn nhiều thách thức, nhưng với những thành tựu hiện tại và định hướng rõ ràng, G2C hứa hẹn sẽ trở thành nền tảng cốt lõi trong hành trình số hóa quốc gia.